Van 9 t/m 31 mei vindt de Maand van de Schooltuin plaats! Ruim 220 schooltuinondersteuners en scholen in Nederland hebben zich hiervoor aangemeld. Met leuke activiteiten leren kinderen meer over zaaien, verzorgen en oogsten. En niet te vergeten… proeven! In Zuid-Holland hebben 40 scholen zich aangemeld. Jong Leren Eten makelaar Manja van de Plasse was te gast bij de radio-uitzending van RTV Katwijk, waar ze meer vertelde over dit grootste schooltuinfeest. Je vindt de geschreven variant van het interview hieronder.
Klopt het dat in Zuid-Holland 40 scholen zich hebben opgegeven?
Ja en dit is het eerste jaar dat dit evenement plaatsvindt. Dus het is al heel mooi dat 40 scholen op zo’n korte termijn zich opgegeven hebben. We gaan dit elk jaar herhalen dus ik denk en hoop dat dit iets is wat gaat groeien. Ook omdat we een groeiende belangstelling merken voor de herkomst van ons voedsel en de waardering daarvan en hoe belangrijk dat is. Het is ook onze opzet om dat ook jonge mensen mee te geven.
Jonge mensen eten iets makkelijker wanneer ze zelf hebben gezien hoe een zaajde uitgroeit tot groente. Is dat iets wat jij ook binnen jouw werk ziet?
Ja, dat is inderdaad zo. Wat ik al zei de waardering en respect voor de natuur en dat het tijd kost om voedsel te produceren dat snappen ze dan veel beter. Ik weet niet hoe het voor de luisteraars is. Maar als ik terugkijk naar de eigen jeugd, dan zie ik als je in aanraking bent geweest in je jeugd met het ontstaan en groeien van gewassen dat je dat je hele leven herinnerd.
Om mee te doen aan dit Schooltuin evenement moet je genoeg schooltuintjes hebben en mensen met groene vingers. Klopt dat?
Ja, dat klopt. Je kunt dus schooltuinieren. Er zijn een aantal natuur en milieu educatie centra in steden die grote percelen hebben waar schooltuinen liggen waar de schoolklassen naartoe komen, maar je kunt ook wel heel klein beginnen op je schoolplein. We zien de trend de afgelopen jaren dat schoolpleinen vergroend zijn. Zelf noemen we dat tegenwoordig groenblauwe schoolpleinen omdat we daarin ook water en klimaatadaptatie meenemen. De volgende stap is eigenlijk het eetbare schoolplein. Dus ook op een klein perceel kun je kinderen al iets meegeven. Het andere wat je noemde, is dat je ook de kennis moet hebben. Die kennis heeft niet iedereen, maar er zijn op steeds meer plaatsen moestuincoaches die je om raad kunt vragen over hoe je dat moet opstarten als school.
Makelaar Manja van de Plasse: "Om mee te kunnen doen aan de Maand van de Schooltuin van 9 t/m 31 mei, heb je geen grote schooltuin nodig. Ook op een klein perceel kun je kinderen al iets meegeven. Schooltuinieren is daarnaast het meest geschikt voor leerlingen van groep 6. Het sluit dan mooi aan bij de leerdoelen van natuuronderwijs en de leerlingen hebben op deze leeftijd goede motorische vaardigheden om onder begeleiding zelfstandig in de schooltuin te werken."
Wat me verrast over schooltuinen op schoolpleinen is dat het elkaar aansteekt want dan zie je het vlakbij gebeuren. Als je eerst op je fiets moet stappen om een kilometer verderop naar een schooltuintje te gaan, dan laat je dat misschien nog wel gaan. Maar op zo'n schoolplein dan wil Iedereen meedoen denk ik.
Dat klopt wat je zegt. Met iedereen dat gaat dus niet. Dat gaat alleen als de leerlingen en docenten enthousiast worden én ook de ouders. Je kunt die schoolpleinen ook veel meer bij de wijk betrekken dus daar liggen inderdaad enorm veel kansen. Dus hoe dichterbij je het groen brengt hoe meer het gaat leven en hoe meer kansen.
Dan heb je de schoolbesturen nodig, maar dan heb je ook gemeentes nodig of niet?
Ja, absoluut. Dit zijn allemaal van die maatschappelijke transities die willen zeggen dat we veel meer bewust moeten worden van de natuur én wat het ons oplevert. En ook hoe we samenwerken. Die kun je eigenlijk alleen maar oplossen als je allemaal over je eigen horizon heen kijkt en samenwerkt. Het gaat om samenwerking nu.
We hebben dan hier, zoals je zei, dit jaar op korte termijn 40 basisscholen in Zuid Holland bereidt gevonden om daar aan mee te doen. De periode is van 9 mei tot 31 mei. Na de mei vakantie gaat het beginnen maar over het hele land zijn er al 200 scholen die meedoen.
Ja, dat klopt en volgens mij komen er nog veel meer bij. Omdat dit een nieuw evenement is hebben we vast nog niet iedereen bereikt dus dat gaat vast nog groeien. De bedoeling is dat je na die maand met elkaar doorgaat en dat je doordat je meer interesse erin gekregen hebt, ook gaat kijken wat je nog meer op school kan doen en hoe je het ook ingebed krijgt In het beleid van de school.
Want dat is jullie bedoeling eigenlijk. Het moet net zo gewoon worden als gymles.
Ja, eigenlijk wel. Wat we beogen is dat we zouden willen dat ieder schoolkind in zijn schoolperiode van 8 jaar minimaal één seizoen schooltuinen mee heeft gemaakt. Dat is het doel
Hoe zorgen we ervoor dat schooltuinieren voor ieder kind haalbaar wordt op school?
Kinderen die zijn eigenlijk altijd onverdeeld enthousiast dus daar ligt het niet aan. En eigenlijk zijn leerkrachten ook enthousiast zowel als schoolbesturen. Je kunt hier eigenlijk niet tegen zijn. Alleen het vraagstuk is soms wel van: “wie gaat hierover?”. Is het deels ook de taak van ouders om voedseleducatie bij te brengen en dingen te leren over gezonde voeding. Is het een taak van de school? Van wie is het de verantwoordelijkheid? Dat is soms een beetje zoeken. Ik denk dat het de verantwoordelijkheid van ons allemaal is. Dat we allemaal ons steentje bijdragen en dat we ook zorgen dat we het ook kunnen blijven doen. Dat je dat niet een keer als een pilot of als eenmalig projectje doet.maar dat je het ook kan verankeren in je onderwijs
Welke mensen zouden scholen kunnen helpen met de realisatie van schooltuinieren?
Er zijn zeker vrijwilligers maar ook professionals die in het groen werken. Daar zien we ook steeds meer toename in. Mensen die bij willen dragen aan iets waar ze het verschil kunnen maken en die ook gewoon graag buiten willen zijn in de natuur met z'n allen. De natuur wordt ook weer geherwaardeerd sinds de corona periode en dan zie je het groeien. Zij moeten ook betaald worden, maar er zijn ook wel fondsen te vinden die hier oren naar hebben en die dan bij willen dragen.
Voor gemeentes is het ook belangrijk. Op 25 mei is er een schooltuin conferentie. Dat is toch belangrijk voor de gemeentes om daarbij te horen?
Ja, maar die gemeentes komen daar ook. Dit is echt een kwestie van partijen bij elkaar brengen
Dan is altijd weer een beetje strijd omdat er dan twee gouden wortels uitgereikt worden.
Ja, dat klopt. Voor de gemeente die een mooi project op dit gebied heeft ontwikkelt, valt er een prachtige gouden wortel te winnen.
Er valt een prachtige gouden wortel te winnen. Ik zeg we moeten het sowieso doen. Het is belangrijk dat de schooltuinen voor de kinderen er is en dat ze in aanraking ermee komen.
Absoluut en ik hoor jouw enthousiasme. Ik hoop dat de luisteraars ook enthousiast zijn en mochten daar leerkrachten tussen zitten of gemeenteambtenaren of schoolbestuurders die hier meer over willen weten dan kunnen zij altijd contact met mij opnemen.